|
مقدمه
گرم و خشک بودن نسبی فصل تابستان در کشور ما و جایگزینی روزهای پر باران زمستان و اوایل بهار، با روزهای گرم، خشک و طولانی در تابسان، آبیاری را از اهم مراقبتهای گیاهان قرار می دهد. از آنجائیکه جذب آب در این فصل جنبه حیاتی دارد از بین بردن علفهای هرز و مبارزه با گیاهان انگلی جهت جلوگیری از هدر رفتن آب اهمیتی ویژه دارد.
با توجه به اینکه تابستان فصل رویش گیاهان است عملیاتی مانند قیم گذاری جهت هدایت رشد عمودی نهال و جلوگیری از صدمات فیزیکی ، شست وشوی درختان به منظور رفع دوده و گرد و غبار ، مالچ جهت حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از رشد علفهای هرز، کوتاه نمودن چمن، هرس تابستانه ، خارج کردن پیازهایی که گل دهی آنها به اتمام رسیده و کنترل آفات و بیماریها رشد بهینه گیاهان را تضمین می نماید.
1. محافظت از گیاهان
الف) قیم گذاری
بهترین زمان برای نصب قیم ، زمان کاشت نهال است. تنها در این حالت است که نصب آن آسیبی به سیستم ریشه ای نمی زند. قیمی مؤثر است که ارتفاع آن از سطح زمین تا دو سوم بلندی گیاه باشد و لابلای شاخ و برگ گیاه پنهان گردد. هدف از نصب قیم کمک به رشد عمودی تنه نهال و حمایت از آن در برابر صدمات فیزیکی می باشد. در صورت مشاهده نهالی خمیده و بدون قیم، اقدام به نصب قیم نمائید.
وسایلی که برای بستن گیاه به قیم استفاده می شوند باید به اندازه کافی خاصیت کشسانی داشته باشند تا سائیدگی تنه را به حداقل برسانند(به دستور العمل معرفی و کاربرد انواع قیم مراجعه شود).
ب) شست وشوی درختان به منظور حذف دوده و گرد و غبار
به علت آلودگی هوا در تابستان لایه ضخیمی از دوده سطح درختان را می پوشاند که با لمس برگ درختان نیز این دوده ها مشخص می شوند. شستشوی شاخ و برگ درختان، با جلوگیری از مسدود شدن روزنه های آبی و هوائی برگها که توسط ذرات آلاینده هوا پوشیده شده اند، موجب طولانی شدن عمر درخت می گردد.
بدیهی است با تمیز شدن سطح برگها، عملکرد تنفس و تعریق به حالت عادی بر گردد. شستشو هم چنین در زدودن اثرات آفات گیاهی موثر می باشد. شست و شوی درختان از اوایل بهار شروع شده و در تابستان به حداکثر می رسد. فشار آب باید به حدی باشد که موجب ریزش برگها و شکستن شاخه ها نشود. می توان به هر لیتر آب شستشو، یک تا دو قطره مایع صابونی اضافه نمود.
پ) مالچ پاشی
استفاده از مالچ در فصل تابستان دارای مزایای زیر خواهد بود :
- در روزهای گرم به حفظ رطوبت خاک کمک می کند حتی اگر نور خورشید سطح مالچ را گرم کند، خاک زیر آن محفوظ بوده و خنک و مرطوب می ماند زیرا مالچ هوا را در خود نگه می دارد و رطوبت موجود در خاک به سختی از لابلای مالچ تبخیر می شود. تجربه نشان داده حتی یک لایه 2-1 سانتی متری از مالچ نیز یک نوبت آبیاری در طول روز را کاهش می دهد.
- مالچ ها از رویش علفهای هرز جلوگیری می کنند. علفهای هرزی که در مالچ ریشه بدوانند به علت نرمی یستر رویش، به سادگی کنده می شوند.
در اینجا برخی از انواع مالچها ذکر می گردد که با توجه به ویژگیها و کاربرد آنها مورد استفاده قرار می گیرند :
خاک اره، برگهای سوزنی درختان کاج ، پوست فندق و گردو، خرده چمن، برگ و پوست درختان پهن برگ ، سنگریزه ، قلوه سنگ های کوچک و مالچهای پلاستیکی.
نکته ای که در استفاده از مالچ باید دقت نمود این است که مالچ با تنه یا ساقه اصلی بوته یا درخت در تماس نباشد. زیرا با خاصیت حفظ رطوبتی که دارد موجب پوسیدگی طوقه می شود.
2. کوتاه نمودن چمن
از مراقبتهای ویژه چمن چیدن آن می باشد که این کار باید بطور مستمر و به موقع صورت گیرد تا چمنها یک دست و متراکم شده و منظره زیبایی پیدا کنند. اگر چیدن چمن به خصوص در روزهای گرم تابستان به تعویق افتد، چمن وارد مرحله زایشی شده و به گل می نشیند . با به گل نشستن چمن مواد مغذی که باید به مصرف رشد رویشی آن می رسید مصرف خوشه بستن شده وموجبات تضعیف و کاهش کیفیت و لطافت چمن و خشبی شدن آن فراهم می شود بهترین زمان برای چیدن چمن صبح زود یا هنگام عصر می باشد و لازم است هر هفته در فصل رشد، چمن را تا ارتفاع مطلوب کوتاه نمود. هنگام چمن زنی خاک تا حدی مرطوب باشد تا از کنده شدن چمن جلوگیری گردد.
3. آبیاری
در تابستان مهمترین مسئله تأمین آب مورد نیاز گیاهان است. زیرا در این فصل گرما و خشکی زیاد هوا موجب تبخیر آب در گیاه می گردد. زمان آبیاری را طوری تنظیم نمائید تا در فاصله دو آبیاری خاک خشک نشود. در هنگام آبیاری باید دقت نمود که روی گل گیاهان گلدار آب نریزد زیرا پژمردگی زودرس گلها و سوختگی برگها در درختچه هائی نظیر رز را بهمراه دارد. همچنین نباید در ساعات گرم روز(10 صبح تا 3 بعدازظهر) آبیاری انجام گیرد زیرا گرما باعث تبخیر آب و عاملی برای شیوع بیماریهایی مثل قارچ، زنگ و سفیدک می شود. در فصل تابستان چمن به رطوبت بیشتری نیاز دارد و نباید آبیاری منظم و مرتب را در این فصل فراموش کرد در ضمن در صورت استفاده از شیلنگ توجه داشته باشید که پس از اتمام آبیاری، شیلنگ آب از روی چمن جمع آوری شود زیرا وجود شیلنگ آب موجب سوختگی چمن بخصوص در چمن تازه کاشت در مسیر عبور شیلنگ می گردد.
4. حذف علفهای هرز
کنترل علفهای هرز از مهمترین عملیات تابستانه است. اگر چه در تمام دوران نمو باید نسبت به حذف علفهای هرز اقدام شود ولی در فصل تابستان که جذب آب برای گیاهان جنبه حیاتی دارد نباید اجازه داد که علفهای هرز آب مورد نیاز گیاه را به مصرف خود برسانند.
علاوه بر روش مبارزه مکانیکی مداوم، سمپاشی علفهای هرز بوسیله سموم علف کش با رعایت احتیاطهای لازم به خصوص در مورد درختانی که در کنار جویها و حاشیه ها قرار دارند، مفید خواهد بود.
5. هرس تابستانه
هرس تابستانه مکمل هرس زمستانه است اما نباید به شدت هرس زمستانه باشد. هرس تابستانه شامل حذف شاخه های خشک ، حذف تنه جوش و پا جوش (حذف شاخه های نرک) ،حذف شاخه های مزاحم و گلهای خشک می باشد.
6. خارج کردن پیازهایی که گل دهی آنها به اتمام رسیده است
در فصل تابستان که گلهای گیاهان پیازی نظیر لاله، نرگس،سنبل ، فریزیا، لاله واژگون و آلیسوم پژمرده می شوند، کاهش آبیاری تا زرد و خشک کلیه برگها، الزامی است. پس از آن برگها را از گیاه جدا کرده ، پیازها را از خاک بیرون آورده ودرون ماسه در انباری با دمای چهار تا ده درجه سانتیگراد نگهداری نمائید.
7. کنترل آفات و بیماریها
در صورت لزوم کنترل سوسک برگخوار ، شپشک خونی، پروانه برگخوار نارون، کنه تار عنکبوتی ، انواع پوستخوارها و چوبخوارها ، آفات خاکزی و سایر آفات شایع ادامه یابد.
|